ΑΝΑΤΟΜΙΑΣτην ενήλικη γυναίκα ο χώρος που καταλαμβάνει ο μαστός είναι από τη 2η εώς την 6η πλευρά και από την πρόσθια μασχαλιαία γραμμή εώς το στέρνο. Προς την μασχάλη σχηματίζει μια πυραμοειδή προεκβολή την ουρά του SPENCER.
Η θηλή και η θηλαία άλω βρίσκεται επί της γαλακτικής γραμμής και πάνω τους τα ανοίγματα των αδένων του MONTGOMERY.
Η αιμάτωση προέρχεται από την μασχαλιαία αρτηρία, από την υποκλείδιο αρτηρία μέσω της έσω μαστικής και από της μεσοπλεύριες αρτηρίες με διατιτρώντες κλάδους.
Το στρώμα του μαστού αποτελείται από λίπος και συνδετικό ιστό και στηρίζεται από τους συνδέσμους του COOPER.
ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΜΑΣΤΟΥ
- ΚΥΣΤΕΣ
Οι κύστες είναι τοπική συγκέντρωση υγρού, μαλθακές, ευκίνητες, και αναπτύσσονται σε οποιοδήποτε σημείο. Εμφανίζονται κυρίως σε νεαρή ηλικία 20-40 ετών και μετά την εμμηνόπαυση συνήθως εξαφανίζονται, λόγο ότι οι κύστες είναι ορμονοεξαρτώμενες. Εμφανίζονται συνήθως στο 10% περίπου των γυναικών.
- ΙΝΟΑΔΕΝΩΜΑΤΑ
Είναι ο πιο κοινός καλοήθεις όγκος σε νεαρές γυναίκες μεταξύ 20-30 ετών, αλλά μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Είναι ευκίνητα ογκίδια κάτω από το δέρμα και αποτελούνται από ινώδη και αδενικό ιστό. Μπορεί να προκαλέσουν ευαισθησία, και να μεγαλώσουν με τον καιρό ή κατά την διάρκεια μιας εγκυμοσύνης. Όταν έχουμε επιβεβαιώσει ότι πρόκειται για ινοαδένωμα δεν είναι απαραίτητο να αφαιρεθεί το ογκίδιο, εκτός και αν το επιθυμεί η γυναίκα. Η εκτομή είναι απλή και δεν βλάπτει καθόλου το μαστό ή την ικανότητα προς θηλασμό.
- ΙΝΟΚΥΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ
Πρόκειται για κυστικές αλλοιώσεις του μαστού, που μπορούν να προκαλέσουν πόνο στο μαστό και εμφανίζονται από αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών , οιστρογόνων, προγεστερόνης, και κατά την διάρκεια της εμμήνου ρύσεως. Οι αλλοιώσεις αυτές είναι αρκετά συχνές και εμφανίζονται σε ποσοστό 40%. Η συνηθέστερη περιοχή όπου και εμφανίζονται είναι το άνω και έξω τεταρτημόριο του μαστού , και η αίσθηση που δίνουν είναι “φουσκωμένοι” μαστοί, με έντονη ευαισθησία στην αφή, και έξαψη. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα μπορεί να επιστρέψουν στο φυσιολογικό. Όλες αυτές οι αλλαγές εξαφανίζονται μετά την εμμηνόπαυση, και συνήθως δεν χρήζουν ειδικής θεραπείας.
- ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος για της γυναίκες.
Παράγοντες που συνδέονται με την νόσο είναι :
- Κληρονομικότητα
- Πρώιμη εμμηναρχή πριν το 12ο έτος .
- Καθυστερημένη εμμηνόπαυση μετά το 50ο έτος.
- Πρώτη κύηση πριν το 20ο έτος ελαττώνει τον κίνδυνο.
- Πρώτη κύηση μετά το 35ο έτος αυξάνει τον κίνδυνο.
- Αντισυλληπτικά αυξάνουν τον κίνδυνο.
- Τα οιστρογόνα ομοίως.
- Δίαιτα , όπως το λίπος αλκοόλ αυξάνουν τον κίνδυνο.
- Παχυσαρκία.
Κλινικά παρουσιάζεται μια ανώδυνη σκληρία, παθολογικό έκκριμα από την θηλή, εισολκή παρέκκλιση ή έκζεμα της θηλής, αλλαγή στο σχήμα του μαστού και εικόνα φλοιού πορτοκαλιού.
Διάγνωση γίνεται με :
- Μαστογραφία όπου ανιχνεύονται όγκοι μικρότεροι από 5 mm και μπορεί να ανιχνεύσει Ca μαστού δύο με τέσσερα χρόνια πριν γίνει ψηλαφητό. Πρέπει να γίνεται πρώτη φορά σε γυναίκες 35-39 ετών και μετά τα 40-45 κάθε δύο χρόνια, και κάθε χρόνο μετά τα 50.
- Η μαστογραφία μπορεί να συμπληρωθεί με υπερηχογράφημα, CT, MRI.
- Αυτοεξέταση από κάθε γυναίκα , επισκόπηση και ψηλάφηση για τυχόν αλλαγές στο σχήμα και στην υφή του μαστού.
- Και επί ευρημάτων βιοψία με λεπτή βελόνη FNAb.
- Ανοικτή βιοψία.
- Κυτταρολογική εξέταση εκκρίματος της θηλής
- Προσδιορισμός υποδοχέων οιστραδιόλης και προγεστερόνης.
Η θεραπεία καθορίζεται ανάλογα με τον ιστοπαθολογικό τύπο του καρκίνου και μπορεί να είναι χειρουργική αντιμετώπιση , ακτινοβολία, χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία και συνδυασμός αυτών.
Ο καρκίνος του μαστού εμφανίζεται και στους άνδρες σε πολύ χαμηλό ποσοστό περίπου 1%. Εμφανίζεται κυρίως σε άνδρες που λαμβάνουν οιστρογόνα, που έχουν ανωμαλίες στους όρχεις, σε παχύσαρκους άνδρες, με γυναικομαστία και με σύνδρομο Klinefilter.
